(Sumber Gambar: MalaysiaGazette)
1. Saya penah buat kajian fatwa bertajuk *Penambahbaikan Keberkesanan Fatwa Di Malaysia: Analisa Aspek Perundangan" tahun 2022. Antara skop kajian ialah bagaimana enakmen fatwa dibuat atau dipinda.
2. Salah satu pihak utama yang saya temubual ialah Bahagian Syariah di Pejabat Peguam Negara. Masa itulah saya diberitahu yang Jabatan Mufti Wilayah Persekutuan telah buat satu usaha untuk buat adakan akta tersendiri bagi fatwa.
3. Semua negeri kecuali Kedah dan Sabah mempunyai enakmen berkaitan fatwa yang bersekali dengan Enakmen Pentadbiran Agama. Kedah dan Sabah telah lama mengeluarkan seksyen² berkaitan fatwa dan menjadikannya enakmen tersendiri. Wilayah Persekutuan menjadi negeri ketiga berbuat demikian.
4. Ada saya tanya Penasihat Undang² beberapa negeri, wajar atau tidak enakmen fatwa tersendiri dan tidak "menumpang" dalam Enakmen Pentadbiran Agama. Ada yang kata tiada masalah dan ada yang kata, jika dikeluarkan seksyen berkaitan fatwa, kandungan dalam Enakmen Pentadbiran Agama akan tinggal sikit. Mungkin pada masa hadapan seksyen² bidang lain juga mohon untuk keluar dari enakmen ini.
5. Masa atau tempoh untuk buat enakmen baru atau memindanya bergantung kepada keadaan. Ia melibatkan banyak prosedur dan pihak terlibat. Sudah tentu pejabat atau kamar undang² negeri adalah pihak utama yang terlibat sebab ia berkaitan undang². Di Wilayah Persekutuan, Bahagian Syariah Pejabat Peguam Negara yang menguruskan RUU Mufti itu sebab apa² akta di Wilayah Persekutuan akan diluluskan di Parlimen. Jika negeri lain, kelukaan enakmen dibuat di Dewan Undangan Negeri.
6. Isi kandungan dalam akta atau enakmen berkaitan fatwa adalah terpulang kepada pihak Jabatan Mufti Negeri masing². Ia mengikut bidang kuasa, kesesuaian dan kemaslahatan negeri tersebut. Semua negeri kecuali Perlis merujuk kepada 4 mazhab utama fiqh iaitu Syafie, Hanafi, Malik dan Hanbali. Perlis menyatakan secara umum iaitu berdasarkan Quran dan/atau Sunnah.
7. Isu RUU Mufti Wilayah Persekutuan bukan pada wajar atau tidak ia diwujudkan secara berasingan daripada Akta Pentadbiran, tetapi tentang dimasukkan klausa Asyairah dan Maturidiah sebagai syarat lantikan mufti. Wajar atau tidak klausa ini dimasukkan berbalik kepada point no. 6 di atas. Di sini yang timbul perdebatan setuju atau tidak setuju.
8. Ada beberapa point dalam kajian saya yang perlu diberi perhatian oleh semua Jabatan Mufti Negeri iaitu kesalahan silang rujuk oleh enakmen lain terhadap istilah fatwa, point "hendaklah" dalam wording enakmen terutama berkaitan penerimaan keputusan Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan dan lain -lain.
9. Apapun, pemerkasaan enakmen/akta kefatwaan memang perlu dilakukan dari masa ke semasa. Ia rujukan utama sebagai punca kuasa Jawatan Kuasa Fatwa Negeri dalam berfatwa.
Prof. Dr. Irwan bin Mohd Subri
Profesor
Fakulti Syariah dan Undang²
Universiti Sains Islam Malaysia
- Ajk Fatwa Negeri Pulau Pinang
- Setiausaha, Akademik Fiqh Islami Malaysia (AFHAM)
- Timbalan Presiden, Malaysian Academic Association Congress (MAAC)
Tiada ulasan
Catat Ulasan